Iedereen die wel eens te maken heeft gehad met het opvoeden
of begeleiden van bijvoorbeeld kinderen of honden kent het dilemma: hoe zorg je
ervoor dat de volgens jou geldende regels en afspraken worden nageleefd? Je kan
er boeken over lezen, studies volgen en
ook de vermakelijke programma’s op TV bieden je een helpende hand: zowel de Dog
Whisperer als de Nanny leggen uit dat we kalm en assertief moeten zijn.
Consequent. Dat wil zeggen: regels uitleggen, consequenties uiteenzetten van
overtreding en vervolgens disciplineren wanneer de regels geschonden worden.
Disciplineren is natuurlijk een mooi woord voor ‘straffen’:
jij doet niet wat je verteld is dat je moet doen en daarom krijg je nu een
straf. Met de dreigende onrust in het Oosten spookt dit onderwerp en alle aanverwante zaken al
een aantal dagen door mijn hoofd. Want hoe zorg je nou dat gemaakte afspraken
en grenzen niet met voeten getreden worden?
Dat brengt ons direct bij het dilemma: wat werkt beter: straffen
of belonen? In onze gevangenis werkt men vanaf deze week met het ‘promoveren-
degraderen systeem’. Op de website van de Rijksoverheid lees je: Promotie of degradatie volgt op basis van
een stoplichtmodel: groen (gewenst) gedrag betekent promoveren. Oranje
(dit-kan-beter) en rood (ongewenst) gedrag leiden in principe beide tot niet
promoveren of juist tot degraderen. Rood gedrag is grensoverschrijdend en kan
daarnaast nog disciplinair worden bestraft. http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2014/03/01/promoveren-degraderen-systeem-binnen-gevangenis-in-werking.html
Helder, simpel en duidelijke afspraken. Op naar stap twee:
uitvoeren en handhaven.
Ook als je niet direct te maken hebt met kinderen,
gedetineerden, honden of dreigende buurlanden, bevind je je vast wel eens in een
situatie waarin (je) grenzen overschreden worden. Tot waar laat je het gaan en
hoe is je balans tussen straffen en belonen?
En zoals altijd: het juiste antwoord begint in jezelf en bij
je eigen rust. ‘Schreeuwen is onmacht’ legde een als ‘psychisch ziek’
bestempelde man mij van de week uit. Dat uiterste lost niks op en maakt het
alleen maar erger. Ook hij voegt zich bij
de groep van leiders, leraren en mensen die vanuit hun doordachte overtuiging
staan voor hun lessen: in kalmte aangeven hoe we het doen en waar de grenzen
zijn.
Handhaaf je de grenzen niet omdat je jezelf en de wereld
niet serieus neemt? Hoe groot of hoe klein de situatie ook is: je stevent af op
escalatie. Want een kind, hond, mens of politicus op zoek naar grenzen zal net
zo lang doorgaan totdat duidelijk is waar ze liggen. De Krim, Duitsland of
Utrecht. Wie zal het zeggen?
Neem uitgebreid de tijd om na te denken. Over de regels die
je wilt hanteren en waar je voor wilt staan. Zowel grote als kleine regels.
Over hoe je wilt dat er met je wordt omgegaan tot hoe laat je kind naar bed moet.
Bedenk je goed dat regels en normen sterk worden beïnvloed door de geografische
ligging en tijdsgeest. Wees daarom zorgvuldig in je overweging en onderbouwing.
Zorg dan dat je vanuit je innerlijke rust en kalmte de regels uitlegt en dat ze
worden nageleefd. Soms zal je positief gedrag kunnen belonen en soms zal je
kalm en assertief een stopbord omhoog moeten houden.
Beste hond, kind of Rus: de grens is hier. Je overschrijdt
hem niet. Laten we ademen, zeer duidelijk en ook kalm zijn en verbinden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten